W unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), jednym z nieodłącznych elementów przydziału bezpłatnych uprawnień jest plan metodyki monitorowania, z ang. monitoring methodology plan (MMP). Stanowi on istotę raportu dotyczącego danych podstawowych (NIMs) oraz rocznych raportów nt. poziomów działalności. W związku z tym, warto odświeżyć informacje dotyczące zatwierdzenia, jak i zgłoszenia zmian w MMP.
Plan metodyki monitorowania – co to jest?
Plan metodyki monitorowania jest to dokument zawierający szczegółowy opis instalacji z uwzględnieniem podinstalacji, opis występujących procesów produkcji, a także miejsce, w którym zawarte są szczegółowe informacje dotyczące stosowanej metodyki monitorowania elementów i działań instalacji oraz źródeł danych dotyczących poziomów działalności. Plan metodyki monitorowania powinien zatem obejmować szczegółową, kompletną i przejrzystą dokumentację przepływu danych.
Co powinien zawierać MMP i gdzie go złożyć?
Plan metodyki monitorowania przedkłada się właściwemu organowi do wydania zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych, który sprawdza, czy dokument jest zgodny z zezwoleniem, oraz zatwierdza w drodze decyzji, gdy zawiera wszystkie elementy wskazane w załączniku VI do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 2019/331 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii Europejskiej na podstawie art. 10a dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (FAR), tj.:
- informacje o instalacji (m.in. dane identyfikacyjne, opis: instalacji, procesów, źródeł emisji, schemat i plan instalacji, odniesienie do procedur zakładowych, wykaz i opis połączeń z innymi instalacjami objętymi EU ETS);
- informacje o podinstalacjach (m.in. granice systemowe, w których określone są jednostki techniczne, opis prowadzonych procesów, materiałów wsadowych, paliw i produktów, opis podinstalacji, informacje nt. systemów ciepłowniczych związanych z daną podinstalacją, opis metody rejestrowania produktów na podstawie kodów PRODCOM);
- metody monitorowania na poziomie instalacji (opis metod stosowanych do bilansów ciepła oraz opis metod służących zapobieganiu występowaniu luk w danych i podwójnego liczenia);
- metody monitorowania na poziomie podinstalacji (m.in. opis metod stosowanych do przypisywania i obliczania: emisji bezpośrednich, właściwych współczynników emisji energii z paliw, współczynników emisji dotyczących ciepła, wytwarzania i obliczania zużycia energii elektrycznej, opis metod stosownych do rocznego rozliczania wytwarzanego produktu).
Przedłożony MMP właściwy organ kieruje do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, który jest organem opiniującym. Należy pamiętać aby wniosek o zatwierdzenie planu metodyki monitorowania dla nowej instalacji złożyć właściwemu organowi nie później niż 4 miesiące przed pierwszym dniem działalności instalacji.
Kiedy MMP powinien zostać zmieniony?
Osoby odpowiedzialne za monitorowanie i raportowanie poziomów działalności instalacji powinny regularnie sprawdzać czy MMP jest zgodny m.in. z dotychczasowym funkcjonowaniem instalacji, z rozporządzeniem FAR oraz czy monitorowanie można udoskonalić. Jeżeli w instalacji pojawią się nowe emisje, nowe poziomy działalności, nowe przyrządy pomiarowe, zmiany w metodzie pobierania próbek czy w metodzie analitycznej, jeżeli zostanie znaleziona nieprawidłowość w danych istniejących lub zidentyfikowano brak zgodności z rozporządzeniem czy też wdrożone zostaną udoskonalenia, to plan metodyki monitorowania musi zostać zmieniony.
Rozporządzenie FAR wskazuje 4 zmiany MMP instalacji mające charakter zmian istotnych:
- zmiany wynikające ze zmian w instalacji, w szczególności nowych podinstalacji, zmian granic istniejących podinstalacji lub zamknięć podinstalacji;
- zmiana metodyki monitorowania na inną metodykę;
- zmiana domyślnej wartości lub metody szacowania określonej w planie metodyki monitorowania;
- zmiany na wniosek właściwego organu w celu zapewnienia zgodności MMP z wymaganiami FAR.
Wszelkie planowane zmiany w MMP należy zgłaszać właściwemu organowi niezwłocznie. W przypadku gdy planowana zmiana ma charakter zmiany istotnej, prowadzący instalację jest obowiązany wystąpić do organu właściwego do wydania zezwolenia o zatwierdzenie istotnej zmiany w planie metodyki monitorowania w terminie 21 dni od dnia zgłoszenia zmiany. Właściwy organ może zezwolić, aby zmiany niemające charakteru zmiany istotnej mogły być zgłaszane do końca roku kalendarzowego.
Zatwierdzony MMP jest jednym z kluczowych elementów w funkcjonującej instalacji. Ustalone w nim są zasady monitorowania danych, na podstawie których przygotowywany jest raport NIMs oraz raport nt. poziomów działalności. Warto mieć na uwadze fakt, że MMP jest ściśle związane z planem monitorowania emisji gazów cieplarnianych, o czym warto przeczytać w artykule: Wpływ zmian w planie monitorowania na plan metodyki monitorowania.
Autor: Justyna Poźniak
Przeczytaj także: Przydział uprawnień do emisji w EU ETS – problem czy wyzwanie.