Co to jest projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe? Jest to dokument strategiczny, sporządzany dla obszaru gminy na okres co najmniej 15 lat i aktualizowany co najmniej raz na 3 lata, co wynika z zapisów art. 19 ustawy – Prawo energetyczne.
Co zawiera projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, prąd i gaz?
Powyższa ustawa określa również zakres projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe:
- ocena stanu aktualnego oraz przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w związku z przekształceniami, jakie zachodzą w gminie, np. w wyniku rozwoju gospodarki mieszkaniowej lub sektora przemysłowo-usługowego;
- przedsięwzięcia, jakie mogą zracjonalizować użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych;
- możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek zasobów paliw i energii w kontekście odnawialnych źródeł energii (OZE), kogeneracji oraz innych form odzysku ciepła;
- środki poprawy efektywności energetycznej;
- zakres współpracy z sąsiednimi gminami.
W przypadku gdy plany przedsiębiorstw energetycznych nie zapewniają realizacji założeń przygotowanych przez gminę, jednostka samorządu terytorialnego (JST) posiada możliwość uchwalenia planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe to dokument, który w drobiazgowy sposób określa uwarunkowania energetyczne gminy – stan istniejący, a także możliwości zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju. Jest to zatem pierwszy krok w stronę przygotowania strategii transformacji energetycznej, której założenia zostały przedstawione w strategicznych opracowaniach na szczeblu krajowym.
Transformacja energetyczna a Krajowa Polityka Miejska 2030
Elementy założeń transformacji energetycznej gmin w Polsce zostały uwzględnione w nowej, obowiązującej od 5 sierpnia 2022 r., Krajowej Polityce Miejskiej 2030 (KPM 2030). Jest to dokument strategiczny, który koncentruje się na koordynacji polityk sektorowych, w tym polityki energetycznej, w skali miast.
Celem KPM 2030 jest:
- przedstawienie możliwych kierunków rozwoju miast, zgodnych z koncepcją zrównoważonego rozwoju;
- integracja działań na poziomie krajowym;
- rozszerzenie współpracy z samorządami;
- tworzenie sprzyjającego otoczenia prawnego i organizacyjnego.
W Krajowej Polityce Miejskiej 2030 określono, że wyzwaniami, jakie stoją przed miastami, są m.in. działania termomodernizacyjne w sektorze mieszkalnictwa. Przykładem wdrożenia założeń KPM 2030 jest projekt “Miasto z Klimatem“, którego jednym z filarów jest transformacja energetyczna poprzez wykorzystanie potencjału OZE i promowanie energetyki prosumenckiej. Innym dokumentem, w którym zostały przedstawione założenia transformacji energetycznej jest “Podręcznik Transformacji Energetycznej dla Samorządów – Polska net-zero 2050“. Opracowanie to wskazuje, jakie środki i instrumenty mogą być wykorzystane w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, które znajdują się w kompetencji samorządów, na których spoczywa odpowiedzialność zaopatrzenia miast w paliwa oraz energię. Obecnie, wyzwaniami stawianymi przed JST są przede wszystkim:
- modernizacja źródeł ciepła;
- rozwój odnawialnych źródeł energii;
- stosowanie alternatywnych paliw.
Korzyści projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, prąd i gaz
Przygotowując projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gmina w sposób rzeczywisty spełnia założenia krajowych dokumentów strategicznych oraz współuczestniczy w realizacji celów związanych z zarządzaniem, gospodarką i ochroną środowiska. Ponadto aktywna współpraca z przedsiębiorstwami energetycznymi, produkcyjnymi i usługowymi, a także mieszkańcami gminy pozwala na skoordynowanie działań, ustalenie celów i ukierunkowanie rozwoju gminy.
Zalety posiadania projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe:
- zwiększenie udziału wykorzystania OZE;
- osiągnięcie wymiernych efektów w odniesieniu do stanu środowiska przyrodniczego;
- zmniejszenie kosztów usług energetycznych;
- promocja gminy.
Warto zwrócić uwagę, że przygotowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe nie musi być traktowane jako konieczny do spełnienia ustawowy obowiązek, ale z punktu widzenia gospodarki energetycznej jest to bardzo istotny dokument. Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe niesie za sobą szereg korzyści, może również stanowić szansę na wykonanie pierwszego kroku w kierunku przygotowania gminy do określenia celów strategii transformacji energetycznej.
Autor: Amadeusz Walczak