W ramach Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) został uruchomiony 24 stycznia 2018 r. rejestr podmiotów wprowadzających produkty i produkty w opakowaniach, a także podmiotów, które gospodarują odpadami. Rejestr Bazy danych o odpadach udostępniony jest na stronie www.bdo.mos.gov.pl. i jest pierwszym modułem BDO. Od 2020 r. udostępnione są kolejne moduły BDO: ewidencja odpadów, sprawozdawczość z zakresu produktów i odpadów oraz moduł integracyjny API BDO, dzięki któremu możliwe jest połączenie BDO z wewnętrznym systemem odpadowym.
Od 1 stycznia 2023 r. przewidywane były dalsze moduły Bazy danych odpadowych, za pomocą których m.in. podmioty miały sporządzać, za pośrednictwem indywidualnego konta w BDO, dokumenty potwierdzające recykling (m.in. DPR, EDPR) albo dokumenty potwierdzające inne niż recykling procesy odzysku, takich odpadów jak: opony, oleje oraz preparaty smarowe, opakowania, sprzęt elektryczny i elektroniczny; zaświadczenia o zebranych zużytych bateriach przenośnych lub zużytych akumulatorach przenośnych, zaświadczenia o przetworzonych zużytych bateriach czy zużytych akumulatorach. Niestety te plany przesunęły się w czasie. Zgodnie z art. 50 oraz 56 ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r., w związku z sytuacją na rynku gazu, obowiązkowe sporządzanie poprzez Bazę danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami tych dokumentów i zaświadczeń będzie wymagane od 1 stycznia 2025 r. Natomiast do końca 2024 r. należy je sporządzać nadal w formie papierowej, na formularzach zgodnych z wzorami zawartymi w dotychczasowych rozporządzeniach.
Kto podlega opłacie rejestrowej i rocznej
Podczas wpisu do rejestru Bazy danych o odpadach, podmiotom nadawany jest indywidualny numer rejestrowy, który musi być umieszczany na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością (np. na fakturach, paragonach) przez podmioty podlegające opłacie rejestrowej i rocznej. Według art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach, opłacie rejestrowej i rocznej oraz obowiązkowi umieszczania numeru rejestrowego na dokumentach podlegają:
- producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań;
- wprowadzający baterie lub akumulatory;
- wprowadzający pojazdy typu M1, N1 i L2e;
- wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz autoryzowani przedstawiciele;
- wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe;
- wprowadzający na terytorium kraju opony;
- wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach;
- wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienione w załącznikach nr 6-10 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej), wprowadzający do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne, a także autoryzowani przedstawiciele zagranicznych sprzedawców takich produktów.
Inne podmioty, które wymagają wpisu w rejestrze Bazy danych odpadowych, nie podlegają opłacie rejestrowej i rocznej oraz nie mają obowiązku umieszczania numeru rejestrowego na dokumentach.
Po pełnym uruchomieniu Bazy danych o odpadach możliwa będzie skuteczniejsza kontrola rynku gospodarki odpadowej oraz wsparcie organów kontroli, które będą mogły sprawdzać zgodność prowadzonej przez podmiot działalności z zakresem zdeklarowanym w rejestrze BDO.
Ile kosztuje wpis do rejestru Bazy danych odpadowych?
Rejestr BDO zarządzany jest przez marszałka województwa, który dokonuje wpisu do rejestru na wniosek podmiotu wymienionego w art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach albo z urzędu w przypadku podmiotów wymienionych w art. 51 ust. 1 tej ustawy. Wniosek składa się wyłącznie w formie elektronicznej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej, za wpis do rejestru Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami uiszcza się opłatę rejestrową w wysokości:
- 100 zł – w przypadku mikroprzedsiębiorców;
- 300 zł – w przypadku pozostałych przedsiębiorców.
Opłatę rejestrową wnosi jednorazowo, podczas wpisu do rejestru BDO, tylko podmiot wymieniony art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach. W następnych latach opłatę roczną za dany rok podmiot ten musi wnosić do końca lutego każdego roku. Natomiast stawki opłaty rocznej odpowiadają stawkom opłaty rejestrowej. Wyjątkiem są przedsiębiorcy, którzy uczestniczą w unijnym systemie ekozarządzania i audytu – nie wnoszą oni opłaty rejestrowej, a ci już wpisani do Bazy danych odpadowych nie wnoszą opłaty rocznej w roku, w którym uzyskali ten wpis.
Jakie są kary za brak wpisu do rejestru Bazy danych o odpadach?
Obowiązek rejestracji podmiotów w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami upłynął 24 lipca 2018 r. Część przedsiębiorców, którzy nie dokonali rejestracji w BDO na wniosek wraz z upływem tego terminu, utraciła prawo do prowadzenia legalnej działalności gospodarczej, wymienionej w art. 50 ust. 1 ustawy o opadach. Podmioty te, pomimo upływu terminu, w dalszym ciągu mogą składać wnioski.
Prowadzenie działalności w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach, bez wymaganego na wniosek wpisu do rejestru BDO zagrożone jest karą administracyjną od 1000 zł nawet do 1 mln zł. Powyższe kary administracyjne grożą również za nieumieszczanie indywidualnego numeru rejestrowego na dokumentach, które sporządzane są w związku z prowadzoną działalnością przez przedsiębiorców obowiązanych do opłaty rejestrowej i rocznej.
Autor: Małgorzata Piwowarska
Zobacz również:
Przeczytaj także: