W obecnych czasach nie wyobrażamy sobie życia bez urządzeń mobilnych – smartfonów, tabletów, notebooków czy mobilnego internetu. Również i my sami chcemy być mobilni, pragniemy szybko oraz sprawnie się przemieszczać, nie napotykając na przeszkody i utrudnienia. Nie dziwi zatem, że zagadnienie zrównoważonej mobilności miejskiej stało się jednym z najważniejszych kierunków rozwoju miast. Istotą działań podejmowanych w tym zakresie jest zmiana zachowań komunikacyjnych mieszkańców, polegająca na zmniejszeniu popytu na podróże realizowane transportem indywidualnym (samochodami osobowymi), na rzecz zwiększenia udziału podróży środkami transportu publicznego oraz środkami transportu niezmotoryzowanego (rowerami, pieszo). Należy podkreślić, że nie chodzi o całkowite wyeliminowanie podróży samochodem osobowym, ale o jego racjonalne używanie i, kiedy jest to możliwe, korzystanie z alternatywnych środków transportu.
Plany zrównoważonej mobilności miejskiej
Aby sprawnie zaplanować proces rozwoju miasta w obszarze transportu, a następnie go realizować i nim zarządzać, tworzony jest plan zrównoważonej mobilności miejskiej, z ang. sustainable urban mobility plan (SUMP). Jest to dokument strategiczny sporządzany w celu ułatwienia i zwiększenia możliwości przemieszczania się ludzi w ich miejskim otoczeniu, w rezultacie prowadzący do poprawy jakości życia mieszkańców. Plan zrównoważonej mobilności miejskiej diagnozuje aktualne potrzeby związane z motywacjami podróży oraz wyborem środku transportu, wyznacza priorytety i cele realizacji SUMP oraz zawiera harmonogram realizacji zaplanowanych działań.
Nowe podejście w planowaniu zrównoważonej mobilności miejskiej
Istotnym elementem planów zrównoważonej mobilności miejskiej jest zaangażowanie społeczeństwa w prowadzone działania na wszystkich etapach opracowania SUMP. Bardzo często partycypacyjne podejście osiągane jest poprzez prowadzenie badań ankietowych oraz konsultacji społecznych dotyczących problematyki zrównoważonej mobilności miejskiej. Kanałami przepływu informacji są oficjalne strony internetowe miast, media społecznościowe oraz lokalna prasa. Nowe podejście w planowaniu zrównoważonej mobilności miejskiej przejawia się przede wszystkim na zmianie położenia środka ciężkości – głównie na mniejszej koncentracji na ruchu i infrastrukturze drogowej, a większej na ludziach oraz ich potrzebach związanych z jakością życia i dostępnością do różnych obszarów funkcjonalnych miasta. Ponadto polega na zintegrowaniu różnych środków transportu i nadaniu większej wagi planowaniu holistycznemu, w którego proces zaangażowani są przedstawiciele różnych grup interesariuszy oraz mieszkańcy, a nie wyłącznie eksperci z dziedziny inżynierii drogowej i modelowania ruchu.
Autorzy: Agnieszka Ościk, Wojciech Kusek